A Future Time Arriving and Passing - Diana Toucedo

Diana Toucedo werkt momenteel aan een praktijkgericht promotieonderzoek. Hierin onderzoekt ze hoe filmmontage een manier kan zijn om kennis te vergaren en na te denken over de wereld. Ze gebruikt montage om het verleden te ontrafelen en de toekomst te voorzien.

Sinds de val van de Sovjet-Unie en de opkomst van het kapitalisme in Europa, lijken onze maatschappij en ons tijdsbesef de afgelopen 40 jaar in een soort betovering gevangen te zitten. Het is alsof we in een werkelijkheid leven die eenzijdig is geworden, samengeperst en bedekt met één bepaalde ideologie. Beelden hebben al die sociale, politieke, raciale, ecologische, historische en culturele veranderingen van de afgelopen decennia vastgelegd. De Belgische filosofe Isabelle Stengers gebruikt het begrip 'betovering' (‘spell’) om deze onderliggende ideologie te beschrijven - een metafoor waarmee we de complexiteit van beelden kunnen onderzoeken.

Door middel van montage onderzoekt Diana de machtsverhoudingen die beelden vandaag de dag creëren. Ze haalt beelden uit elkaar en combineert ze opnieuw om de fascinerende vraag te stellen: wat is een beeld eigenlijk? Welke maatschappelijke betekenis heeft het? Hoe laten beelden ons nadenken over hun rol in de geschiedenis? En op welke manieren dragen beelden, en het maken van beelden, bij aan de vernietiging van mensen?

De filmmaker Harun Farocki heeft zijn hele carrière nagedacht over wat het betekent om met bestaande beelden te werken in plaats van ze zelf te maken. Diana wil vooral onderzoeken wat een archief is en welke ideologische gevolgen het bewaren van beelden heeft. Ze combineert dit met het idee van 'dialectische beelden' - een term die Walter Benjamin en Georges Didi-Huberman gebruikten. Dit zijn beelden die de spanningen in de geschiedenis blootleggen tussen verschillende opvattingen over tijd en zo inzicht geven in historische omstandigheden. De tegenstrijdigheden en onrechtvaardigheden van onze cultuur zitten als fossielen in beelden gegrift. Geschiedenis is dus iets levends dat we voortdurend opnieuw moeten verbeelden en waarover we moeten speculeren. Montage kan hiervoor het gereedschap zijn.

Dialectische beelden nodigen uit om het verleden en het heden tegelijkertijd te zien. Ze breken met de dominante mannelijke blik en ideologie, en maken plaats voor een blik die uitgaat van een specifieke positie - een eco-feministische en posthumane kijk op de wereld. Vanuit deze positie kunnen we onze archieven onderzoeken, bevragen en bewerken. Door nieuwe montagerelaties die Diana in de montagekamer zal verkennen, kan blijken dat toekomstige tijden al verdicht en belichaamd zijn in onze archieven. Ze onthullen onze overlevingsgebaren, blikken en gedachten. Wat zouden we in onze archieven van verleden en heden kunnen zien voor onze toekomst?

Het proefschrift met de werktitel A future time arriving and passing maakt deel uit van het onderzoeksprogramma van de Kenniskring van het Lectoraat van de Nederlandse Filmacademie en het PhD-programma aan de Pompeu Fabra Universiteit.

Jaar

2021