Sinds kort volgen zeven jonge Oekraïense dansers hun dansopleiding voorlopig aan de Nationale Balletacademie. Vijf van hen zijn ‘aangedragen’ door de Youth America Grand Prix (YAGP), die momenteel, in samenwerking met partnerscholen in heel Europa en de Verenigde Staten, professionele balletstudenten die wegens de oorlog Oekraïne hebben moeten ontvluchten de kans biedt om hun opleiding elders te vervolgen. Op initiatief van Larissa Saveliev, artistiek directeur van de YAGP, hebben op deze manier inmiddels al meer dan honderd jonge Oekraïense dansers een veilig toevluchtsoord gevonden. Jana van Aalst, een nicht van Saveliev die in Nederland helpt bij het vinden van gastgezinnen voor de studenten: “Ze zijn zó ontzettend dankbaar. Deze kinderen leven en ademen ballet.”

Voor het eerst zou de YAGP dit voorjaar ook een semi-finale in Kiev houden, waarvoor meer dan tweehonderd jonge dansers vanuit heel Oost-Europa zich hadden aangemeld. Door de Russische invasie in Oekraïne kon de competitie niet doorgaan. “In een e-mail waarin we dit aan de deelnemers communiceerden, maar ook op social media hebben we vervolgens meteen laten weten dat Oekraïense studenten vooral contact met ons op moesten nemen wanneer ze hulp nodig hadden bij het vinden van een balletacademie waar ze hun opleiding kunnen voortzetten”, aldus Sergey Gordeev, hoofd external affairs van de YAGP. “De YAGP is in 1999 opgericht om jonge talenten van over de hele wereld en balletacademies samen te brengen, dus was het voor ons niet meer dan logisch dat we ons hiervoor juist ook in deze situatie wilden inspannen. We begrepen meteen de enorme impact die het niet meer kunnen dansen op deze kinderen en jongeren heeft.”

Hele netwerk aangeboord
Vanaf dat moment stroomden de telefoontjes bij artistiek directeur Larissa Saveliev en het YAGP-team binnen, soms ook midden in de nacht. Dansers, vaak tussen de 12 en 18 jaar oud, belden vanaf grensposten in Polen, Hongarije en Roemenië, met soms niet veel meer bij zich dan de kleren aan hun lijf, en vroegen waar ze heen moesten. Sergey Gordeev: “We hebben daarop iedereen in ons netwerk ingeschakeld – YAGP-vertegenwoordigers overal ter wereld, partnerscholen maar ook particulieren – om een plek op een balletacademie voor de leerlingen en studenten te regelen, maar ook om hen te helpen met onder meer huisvestiging, danskleding en geld.”

Gastgezinnen
De Russische, in Nederland woonachtige Jana van Aalst, een nicht van YAGP-directeur Larissa Saveliev, is een van de particulieren die naar aanleiding van het initiatief van de YAGP in actie kwam. Zij heeft inmiddels gastgezinnen in Amsterdam en het Gooi geregeld voor een flink aantal kinderen en jongeren die een tijdelijk heenkomen op de Nationale Balletacademie of op de European School of Ballet hebben gevonden. En niet alleen dat. “Ik heb, na de oproep van de YAGP, op mijn beurt iedereen uit mijn privé en zakelijke netwerk benaderd. Binnen de kortste keren had ik een lijst van mensen die ervoor open stonden om een kind of jongere op te nemen in hun gezin. Maar ook degenen die daarvoor geen mogelijkheid of ruimte hebben, wilden helpen. Ik kreeg zakken met kleding, mensen boden financiële hulp aan en toen ik via de buurtapp liet weten dat de kinderen zich natuurlijk ook moesten kunnen verplaatsen, stonden er binnen twee uur een paar fietsen voor hen klaar. Inmiddels hebben we laptops geregeld waarop ze kunnen werken, en vanaf deze week organiseren we ook Engelse les.”

Humanitaire ramp
Jana kon, zegt ze, niet anders dan in actie komen. “Wanneer zich zo’n humanitaire ramp voltrekt, kun je niet blijven toekijken. Mijn tante, ik en zoveel andere Russen zijn in shock. We vinden het verschrikkelijk en onvoorstelbaar wat er momenteel gebeurt. Allereerst natuurlijk voor het Oekraïense volk, maar ook voor de mensen in Rusland, die volstrekt afgesneden zijn van communicatie en bij elk kritisch woord vijftien jaar gevangenis of erger riskeren. Wanneer ik iemand in Rusland bel, hoor je gewoon dat je afgeluisterd wordt.”

Verscheurd én dankbaar
Zelf heeft ze ook twee NBA-studenten in huis gehad, Maria en Sofia, die in de meivakantie ook weer een tijdje bij haar komen logeren. “Ongelooflijk lieve en behulpzame meisjes, op wie de oorlog uiteraard een gigantische impact heeft. Hun gezinnen, en die van de andere kinderen, zijn verscheurd: hun vaders vechten in Oekraïne of zijn in elk geval uit beeld, hun moeders en broertjes en zussen zitten soms nog in schuilkelders, of bevinden zich in andere landen. Maar desondanks zijn ze toch heel erg dankbaar. Deze kinderen leven en ademen ballet. Een aantal weken niet trainen is voor hen een ramp, ze waren doodbang dat dit hun toekomst in gevaar zou brengen. Nu staan ze elke dag supergemotiveerd op, dolblij dat ze naar de academie mogen gaan. Ballet is hun alles.”

Bij de YAGP blijven zich steeds nieuwe kinderen aanmelden, aldus Sergey Gordeev. “We hebben geen idee wanneer dit zal stoppen.”
Inmiddels zijn meer dan vier miljoen mensen Oekraïne ontvlucht, van wie ongeveer de helft jonger dan achttien jaar is.